Lista aktualności Lista aktualności

Mokradła są potrzebne w walce ze zmianami klimatu

Już po raz 22. obchodzony jest Światowy Dzień Mokradeł. W tym roku tematem przewodnim jest powstrzymanie utraty podmokłych trenów, gdyż odgrywają one ważną rolę w walce ze zmianami klimatu. Lasy Państwowe od wielu lat prowadzą działania związane z budową zbiorników i urządzeń wodnych, to właśnie one mają pozytywnie wpłynąć na śródleśne mokradła.

Dlaczego mokradła są tak ważne w walce ze zmianami klimatu? To właśnie te podmokłe tereny pochłaniają CO2, działają także jak naturalna gąbka, wchłaniając i magazynując nadmiar opadów (w okresie długotrwałego braku opadów uwalniają wodę, tym samym wyrównują jej niedobory) oraz zmniejszają powodzie, ograniczają wezbrania sztormowe i chronią wybrzeża.
Zgodnie z Konwencją Ramsarską mokradło to nie tylko obszar leżący na pograniczu środowiska wodnego i lądowego, czyli zarówno obszary podmokłe (bagna), jak i wszelkie wody śródlądowe, ale także płytkie przybrzeżne wody morskie.

Światowy Dzień Mokradeł organizowany jest 2 lutego w ponad 95 krajach. Celem obchodów jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych.

Mimo tak ważnej roli, jaką mokradła odgrywają w ochronie klimatu, to naukowcy szacują, że od lat 70. XX w. zostało utraconych aż 35 proc. mokradeł na świecie. Dlatego apelują o wspólne działania na rzecz ochrony i odtworzenia tych ekosystemów, gdyż dzięki temu można zredukować negatywne skutki zmian klimatu.

Mokradła pełnią także ważną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej, są środowiskiem życia bardzo wielu gatunków roślin i zwierząt. Wśród nich są gatunki rzadkie, znajdujące się na „czerwonych" listach np. fiołek torfowy, wątlik błotny czy batalion, kulik wielki oraz bąk.

W Polsce, jak wynika z danych Instytutu Melioracji Użytków Zielonych, mokradła występują na powierzchni ok. 4,4 mln ha, co stanowi  niemal 14 proc. kraju. Z tego 4 proc. zajmują torfowiska o powierzchni większej niż 1 ha. Warto wiedzieć, że we wszystkich torfowiskach zmagazynowanych jest 35 mld m3 wody, czyli dwukrotnie więcej niż we wszystkich polskich jeziorach.

Lasy Państwowe mając świadomość jak ważna rolę pełnią te podmokłe tereny, są zaangażowane w programy na rzecz ochrony i zrównoważonego ich użytkowania. Działania jakie prowadzą leśnicy odtwarzając ekosystemy wodne, realizują w ramach projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu.

Projekt małej retencji nizinnej  (jest to kontynuacja wcześniejszego projektu zakończonego w 2015 r.) jest prowadzony w 113 nadleśnictwach. Jego koszt wynosi 234 mln zł, z tego 144,5 mln zł stanowi unijne dofinansowanie, różnicę Lasy Państwowe pokrywają ze środków własnych.  

Aż 52 proc. wszystkich prac będzie polegało na budowie bądź modernizacji zbiorników wodnych, dalsze 42 proc. na przywracaniu funkcji mokradeł, a 5,5 proc. na zabezpieczeniu infrastruktury leśnej.

Projekt jest prowadzony w 113 nadleśnictwach na terenie Polski. I tak w lasach łódzkiej dyrekcji LP prace są realizowane w pięciu nadleśnictwach. W ramach projektu do 2022 r. powstanie lub zostanie zmodernizowanych ponad 400 zbiorników małej retencji, które będą gromadziły ok. 2,5 mln m3 wody. Ponadto łącznie powstanie niemal  800 elementów wodnej infrastruktury, np. zastawki czy przepusty pozwalające na swobodną migrację organizmów wodnych i rumoszu rzecznego.  

W poprzedniej edycji programu uczestniczyło 12 łódzkich nadleśnictw, w których w latach 2007-2014 zostały wykonane obiekty retencyjne za kwotę 9,5 mln zł.

Również projekt dotyczący retencji na obszarach górskich jest kontynuacją podobnego przedsięwzięcia realizowanego przez Lasy Państwowe. Warto dodać, że niemal 24 proc. prac będzie polegało na budowie lub modernizacji zbiorników wodnych.

Projekty z zakresu retencji, to nie tylko liczby i statystyki, ale przede wszystkim wymierne efekty. Dzięki zgromadzonej wodzie w lesie będzie wyższa wilgotność powietrza, tym samym będą odporniejsze na suszę,  zmniejszy się także zagrożenie pożarami. Warto wiedzieć, że metr kwadratowy gleby leśnej może zgromadzić do 200 litrów wody.

Wraz z poprawą warunków wodnych w lesie wzrasta również poziom różnorodności biologicznej, tworzone są nowe siedliska dla ryb, płazów i ptaków.